voldoen (voldoende zijn)

werkwoordprs = in uitdrukkingen, spreekwoorden, e.d.

Wie van onze schrijvers voldoet aan de genoemde criteria?

(Nederlandse literatuur is veel te braaf, nrc.next, )

Dit jaar hebben we volledig aan hun vraag kunnen voldoen.

(Koelewijn, Jannetje; Verlaan, Jos, Rechters hebben goed gewerkt, NRC Handelsblad, )

Wie niet aan de eisen voldoet, kan beter vertrekken.

(Hoogstraten, Diederik van, Een vertrekpremie die je eigenlijk moet weigeren, NRC Handelsblad, )

De kunst moest wel voldoen aan conservatieve normen.

(Brieven, NRC Handelsblad, )

Naar Belgisch recht moet een huwelijk aan enkele algemene voorwaarden voldoen.

(Eline Bergmans, 'Trouwen is houden: daar lach je niet mee', De Standaard, )

We konden al sinds 2005 niet voldoen aan de Europese eisen.

(Nooit eerder zo weinig fijn stof in Vlaamse lucht, De Standaard, )

Landbouwproducten dienen altijd te voldoen aan de normen van de volksgezondheid.

(Snippet Domeinencorpus ANW: http://www.vlaamsblok2003.be/pdf/verkiezingsprogramma.pdf, )

Ben ik anders omdat ik simpelweg niet voldoe aan de criteria?

(Maroudi, Hasna El, Mocro: Anders, NRC Handelsblad, )

Er is sprake van perspectief als is voldaan aan reële materiële voorwaarden.

(Snippet Domeinencorpus ANW: http://www.vluchtelingenwerkapeldoorn.nl/basisinfoframe.html, )

Zeven dossiers werden ingediend en daarvan voldoen er vier aan de voorwaarden.

((kvk), Kandidaten oude stadsbibliotheek, De Standaard, )

Vrijwel alle groente en fruit in supermarkten voldoet aan de wettelijke eisen.

(Hilde Van den Eynde, Met water krijgt u de pesticiden niet van uw appel, De Standaard, )

Veel appelsoorten voldoen niet aan de criteria van de supermarkten.

(Raat, Friederike de, Geen mandarijnen, wel lokale appels, NRC Handelsblad, )

Mensen die niet aan hun hoge kwaliteitseisen voldoen kunnen ze niet gebruiken.

(Snippet Domeinencorpus ANW: http://www.sleepwalker.nl/counselling.htm, )

Zij korten ook de uitkering als de werkloze niet aan zijn verplichting voldoet.

(Jorritsma, Elsje, Dure Deense souplesse, NRC Handelsblad, )

Zij hebben positieve rendementen nodig om te kunnen voldoen aan hun toekomstige verplichtingen.

(Ruben Mooijman, Helft staatsschuld brengt geld op, De Standaard, )

Hij moet wel voldoen aan de overige voorwaarden voor het verkrijgen van een WW-uitkering.

(Snippet Domeinencorpus ANW: http://www.villamedia.nl/nvj/nieuws/index.htm, )

Er kan dan niet meer voldaan worden aan de zogeheten piekvraag.

(Snippet Domeinencorpus ANW: http://www.nam.nl/, )

Hij voldeed perfect aan de drie voorwaarden.

(Ruben Mooijman, Jeroen Dijsselbloems woorden wogen te zwaar voor het goudschaaltje, De Standaard, )

Het rijbewijs is een vergunning, die men behoudt zolang men aan de eisen voldoet.

(Snippet Domeinencorpus ANW: http://www.3vo.nl/nl/start.htm?f1=2=5=1=4=Info, )

De knikker voldoet aan criteria voor succesvol speelgoed: kinderen kunnen er iets mee doen.

(Heijden, Teri van der, Jagen op de nieuwe Flippo, NRC Handelsblad, )

Wat dat betreft zou een krokodillenfarm aan dezelfde normen moeten voldoen als een melkveebedrijf.

(Zomeren, Koos van, Moderne vogelpest, NRC Handelsblad, )

Speciaal voor dit initiatief is een basisvlindertuin ontworpen die aan een aantal voorwaarden voldoet.

(Snippet Domeinencorpus ANW: http://www.vsbfonds.nl/start.htm, )

Door het voorkómen van belasting van het milieu wordt voldaan aan het vereiste beschermingsniveau.

(Snippet Domeinencorpus ANW: http://www.let.kun.nl/archeologie/publ.htm, )

Wereldschokkend is het allemaal niet maar het voldoet perfect aan de eisen van de liefhebber.

(John Vervoort, Spanning IN het najaar, De Standaard, )

De afgelopen jaren hebben we ruim aan de norm voldaan, maar we krijgen een negatief advies.

(Teleurstelling en hoop na adviezen Raad voor Cultuur, NRC Handelsblad, )

subject

Wie of wat (...)?

substantief

bedrijf

gebouw

land

systeem

bepaling

Waar, wanneer, hoe, enz. (...) men?

adverbium

geheel

goed

niet

niet langer

perfect

prima

ruim

ruimschoots

uitstekend

volledig

voorzetselobject

Met vaste prepositie (vast voorzetsel)

aan:

behoefte

criterium

eis

norm

regel

vereiste

verplichting

verwachting

voorwaarde

vraag

(1 meer)

verbum auxiliare of groepsvormend verbum

Welk hulpwerkwoord of groepsvormend werkwoord wordt vaak gebruikt bij voldoen?

blijken

dienen

kunnen

laten

moeten

willen

Er zijn (nog) geen patronen opgetekend.

Voor meer informatie over dit woord: klik op Voorbeeldzinnen of Combinatiemogelijkheden.

Nederlandse term: onderwerp. Van wie of wat gaat de handeling of werking van het verbum uit? Het gaat hier om zogenaamde semantische of logische subjecten bij het hoofdwerkwoord. Vaak valt het semantische subject samen met het grammaticale subject (het subject van de zin), maar dat is zeker niet altijd het geval. In passieve zinnen kan het semantische subject uitgedrukt zijn in een door-bepaling. Ook in andere zinnen met een hulpwerkwoord en een hoofdwerkwoord hoort het semantische subject bij het hoofdwerkwoord. Vergelijk:

de arts behandelt de patiënt (actieve zin)
vs.
de patiënt wordt/is behandeld door de arts (passieve zin)

de kunstenaar werkt in alle rust
vs.
de kunstenaar wil in alle rust kunnen werken.

De arts is in de passieve zin niet meer het grammaticale subject van de zin. Dat is nu de patiënt bij wordt/zijn. De arts is wel nog diegene die de handeling van het verbum behandelen uitoefent en blijft van dat verbum het zogenaamde logische of semantische subject. De hele door-bepaling door de arts wordt in Nederlandse grammatica’s ook wel het handelend voorwerp genoemd. In de zin de kunstenaar wil in alle rust kunnen werken is de kunstenaar het grammaticale subject bij wil, maar het semantische subject bij werken.

Nederlandse term: lijdend voorwerp. Wie of wat ondergaat de handeling of werking van het verbum? In Woordcombinaties geven we de zogenaamde semantische of logische objecten bij het hoofdwerkwoord. In passieve zinnen verschijnt dat semantische of logische object als grammaticaal subject (zinssubject) van worden of zijn. Vergelijk:

de arts behandelt de patiënt (object in actieve zin)
vs.
de patiënt wordt/is behandeld (door de arts) (grammaticaal subject in passieve zin)

De patiënt is in de passieve zin wel nog diegene die de handeling van het verbum behandelen ondergaat en blijft het zogenaamde logische of semantische direct object van dat verbum.

Nederlandse term: onderwerp. Van wie of wat gaat de handeling of werking van het verbum uit? In de relatie 'subject bij' is het trefwoord het zogenaamde semantische of logische subject bij een hoofdwerkwoord. Vaak valt het semantische subject samen met het grammaticale subject (het subject van de zin), maar dat is zeker niet altijd het geval. In passieve zinnen kan het semantische subject uitgedrukt zijn in een door-bepaling. Ook in andere zinnen met een hulpwerkwoord en een hoofdwerkwoord hoort het semantische subject bij het hoofdwerkwoord. Vergelijk:

de arts behandelt de patiënt (actieve zin)
vs.
de patiënt wordt/is behandeld door de arts (passieve zin)

de kunstenaar werkt in alle rust
vs.
de kunstenaar wil in alle rust kunnen werken.

De arts is in de passieve zin niet meer het grammaticale subject van de zin. Dat is nu de patiënt bij wordt/zijn. De arts is wel nog diegene die de handeling van het verbum behandelen uitoefent en blijft van dat verbum het zogenaamde logische of semantische subject. De hele door-bepaling door de arts wordt in Nederlandse grammatica’s ook wel het handelend voorwerp genoemd. In de zin de kunstenaar wil in alle rust kunnen werken is de kunstenaar het grammaticale subject bij wil, maar het semantische subject bij werken.

Nederlandse term: lijdend voorwerp. Wie of wat ondergaat de handeling of werking van het verbum? In de relatie 'object bij' is het trefwoord het zogenaamde semantische of logische object bij het hoofdwerkwoord. In passieve zinnen verschijnt dat semantische of logische object als grammaticaal subject (zinssubject) van worden of zijn. Vergelijk:

de arts behandelt de patiënt (object in actieve zin)
vs.
de patiënt wordt/is behandeld (door de arts) (grammaticaal subject in passieve zin)

De patiënt is in de passieve zin wel nog diegene die de handeling van het verbum behandelen ondergaat en blijft het zogenaamde logische of semantische direct object van dat verbum.

Nederlandse term: meewerkend voorwerp, e.d. Wie of wat is als ontvanger, belanghebbende of ondervinder betrokken bij de handeling of werking van het verbum? Er kunnen verschillende types indirect object
onderscheiden worden (zie Indirect object (taaladvies.net)
Deze zijn niet altijd gemakkelijk van elkaar te onderscheiden.

Nederlandse term: voorzetselvoorwerp. Het voorzetselobject of voorzetselvoorwerp is een aanvulling bij een verbum met een vaste prepositie. Adverbiale bepalingen kunnen ook ingeleid worden door een prepositie, maar in bepalingen zijn de preposities variabeler. Vergelijk:

hij wacht op zijn broer (voorzetselobject)
vs.
hij wacht op het perron, in de kamer, bij de ingang (bepaling van plaats)

Zegt iets over het subject of object in combinatie met het verbum. In de Nederlandse grammatica’s onderscheidt men een aantal zinsdelen die iets over het subject of object zeggen, met name het naamwoordelijk deel van het gezegde of predicaatsnomen bij copulae (koppelwerkwoorden) en de bepaling van gesteldheid bij zelfstandige verba. Voorbeelden:

hij is moe (naamwoordelijk deel van het gezegde)
het viel me zwaar (naamwoordelijk deel van het gezegde)
ik vind hem een schat (bepaling van gesteldheid)
hij werkt daar als portier (bepaling van gesteldheid)

Geeft antwoord op vragen als waar, wanneer, hoe, waarom, waarmee, ….?

Bijwoordelijke bepalingen kunnen in de zin vaak, maar niet altijd weggelaten worden. Vergelijk:

ze leest een boek in bed (weglaatbare of optionele bepaling)
vs.
ze woont in Brussel (niet-weglaatbare of niet-optionele bepaling)

Niet-optionele bepalingen worden ook wel complementen genoemd. Voor subtypes naar betekenis (bv. plaats, richting, …) zie: ANS | 20.10 Bijwoordelijke bepalingen (ivdnt.org). De subtypes worden hier in de regel niet onderscheiden, maar waar dat wel nodig is voor de overzichtelijkheid en het gebruiksgemak, doen we dat wel.

Zinsdelen kunnen niet alleen woorden of woordgroepen zijn, maar ook bijzinnen of beknopte bijzinnen (bijzinnen zonder subject en verbum finitum).

Voorbeelden:

ik accepteer dat het zo is (bijzin)
hij vroeg of we kwamen (bijzin)
ik weet wie het gedaan heeft (bijzin)
hij vroeg ons om te komen (beknopte bijzin)
hij probeerde te vluchten (beknopte bijzin)

Sommige verba worden vaker met (beknopte) bijzinnen gecombineerd dan andere.

Ook substantieven kunnen een (beknopte) bijzin als bepaling hebben:

een kind om te zoenen (beknopte bijzin)

De (beknopte) bijzinnen kunnen verschillende syntactische functies in een zin of zinsdeel vervullen (subject, object, bepaling, enz.). In ik accepteer dat het zo is, bijvoorbeeld, is dat het zo is een objectszin. Voor het maken van combinaties, is de functie hier minder van belang. Belangrijker is de juiste keuze van het inleidende woord (dat, of, om enz. ). Voor het gebruiksgemak geven we in deze rubriek daarom een overzicht per inleidend woord.

Nederlandse term: hulpwerkwoord of groepsvormend werkwoord. Een verbum auxiliare of hulpwerkwoord ‘helpt’ het hoofdwerkwoord in zinnen met meer dan een verbum. Het wordt onder andere gebruikt voor het uitdrukken van tijd, modaliteit (hoe ziet de spreker de verhouding tussen de mededeling en de werkelijkheid?), passief en causaliteit (het doen plaatsvinden van een handeling of werking). Behalve de verba die traditioneel tot de verba auxiliare gerekend worden, zijn er nog andere groepsvormende werkwoorden die een verbinding met het hoofdverbum aangaan, bijvoorbeeld proberen, vallen, beginnen. Zie ANS | 18.5.1.1 Groepsvorming bij werkwoorden (ivdnt.org) Voorbeelden:
verba auxiliare:

ik heb mij vergist (tijd)
hij is gekomen (tijd)
de patiënt is/wordt behandeld door de arts (passief)
je moet dat accepteren (modaliteit)
ik kan dat niet accepteren (modaliteit)
ik laat mijn huis schilderen (causaliteit)
de zon doet de temperatuur stijgen (causaliteit)

andere groepsvormende verba:

hij probeert te komen
dat valt te bezien
het begint te regenen

Alle verba kunnen vervoegd worden en veel verba kunnen gepassiveerd worden. De verba auxiliari van tijd worden getoond als u klikt op ‘vormen’. Hier vermelden we alleen de overige verba auxiliari en groepsvormende verba die opvallend vaak bij bepaalde verba voorkomen, bv. kunnen, moeten + accepteren.

Nederlandse term:
zelfstandig naamwoord

Nederlandse term: voornaamwoord

Nederlandse term: voorzetselgroep
voorbeeld
in + stad kamer …
op + platteland station

Nederlandse term: bijwoord

Nederlandse term: bijvoeglijk naamwoord

Nederlandse term: achterzetsel of achtergeplaatst voorzetsel: achterzetsel (wat is dat?) | Genootschap Onze Taal | Onze Taal

Nederlandse term: achterzetsel of achtergeplaatst voorzetsel: achterzetsel (wat is dat?) | Genootschap Onze Taal | Onze Taal

Determinatoren zijn o.a. lidwoorden (de, het, een) en woorden die een hoeveelheid uitdrukken (veel, wat, enkele). De lidwoorden worden gegeven bij de woordvormen naast het trefwoord. In deze lijst met determinatoren staan de overige determinatoren.

Nederlandse termen: voornaamwoord of telwoord

Nederlandse term: telwoord

woordgroep met een prepositie (voorzetsel) of conjunctie (voegwoord). Een conjunctiegroep is bv. een woordgroep ingeleid door als of zoals in vergelijkingen (werken als een paard, een waarheid als een koe).

Nederlandse termen: voorzetsel of voegwoord

Nederlandse termen: bijvoeglijk naamwoord, deelwoord of telwoord

Nederlandse termen: bijvoeglijk naamwoord of bijwoord. Adjectieven (bijvoeglijke naamwoorden) kunnen ook als bijwoordelijke bepaling bij een werkwoord gebruikt worden. We spreken dan van een [adverbiaal of bijwoordelijk gebruikt adjectief](https://e-ans.ivdnt.org/topics/pid/ans0802lingtopic.

Specificeert het trefwoord nader.

Specificeert het trefwoord nader.

Adpositiegroepen zijn woordgroepen met een prepositie (voorzetsel), postpositie (achterzetsel) of circumpositie (omzetsel):

op de trap (met prepositie/voorzetsel)
de trap op (met postpositie/achterzetsel)
van de trap af (met circumpositie/omzetsel)

Conjunctiegroepen worden ingeleid door een conjunctie (voegwoord). In de voorbeelden met conjunctie als:

werken als een paard
een waarheid als een koe

Adpositiegroepen zijn woordgroepen met een prepositie (voorzetsel), postpositie (achterzetsel) of circumpositie (omzetsel):

op de trap (met prepositie/voorzetsel)
de trap op (met postpositie/achterzetsel)
van de trap af (met circumpositie/omzetsel)

Conjunctiegroepen worden ingeleid door een conjunctie (voegwoord). In de voorbeelden met conjunctie als:

werken als een paard
een waarheid als een koe

Woordvormen